SZKOŁA, socjologia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
SZKOŁAROZWOJ SPOLECZNYMłodszy wiek szkolny- rozwój uczuciowy i społecznyRozwój uczuciowy i społeczny sš od siebie zależne. Zazdroć, niemiałoć, smutek mogš być traktowane zarówno jako zachowanie społeczne i emocjonalne. Według F. Powersa rozwój społeczny, to stopniowe doskonalenie się jednostki, poprzez ukierunkowanš aktywnoć w pojmowaniu społecznego dziedzictwa i formowaniu elastycznych wzorców zachowania stosunkowo zgodnych z tym dziedzictwem. Zarówno sfera emocjonalna jak i społeczna ulega w wieku wczesnoszkolnym ogromnym przeobrażeniom.Wyranie zwiększa się kršg zjawisk, zdarzeń, które wywołujš u dziecka reakcje emocjonalne. Zmienia się także charakter doznań emocjonalnych odczuwanych przez ucznia. Proces ten zachodzi stopniowo. Jest powodowany przez cišgłe przeobrażenia w sferze emocjonalnej i społecznej.W wieku wczesnoszkolnym rozwijajš się procesy poznawcze, takie jak: wrażenie, spostrzeżenie, mylenie, pamięć. Przeobrażenia te następujš wskutek zetknięcia się z naukš, nieznanymi dotšd dziedzinami wiedzy. Stopniowo rozwija się zainteresowanie. Kształtujšce się uczucia poznawcze wpływajš na to, że dziecko chętnie zdobywa informacje o wiecie. Chce dowiadywać się wielu nowych rzeczy.Emocje, jakimi kierujš się dzieci w wieku wczesnoszkolnym, sš jeszcze bardzo widoczne. Siedmiolatek nie potrafi ukryć swoich uczuć. Jeżeli jest zły, to wszyscy to widzš. Jeżeli się cieszy, to wyraża to całym sobš. Jest jednak bardziej dojrzalszy pod względem uczuciowym niż w wieku przedszkolnym. Wynika to z faktu, że przedszkolak nie potrafi w ogóle zapanować nad emocjami. Sš one nieskrępowane, pełne. Dziecko w młodszym wieku szkolnym potrafi się pohamować. Stara się zwłaszcza wobec rówieników, nauczyciela. Niestety nie jest w stanie w pełni osišgnšć celu. Reakcje dzieci pomimo podejmowanych wysiłków, w dalszym cišgu sš widoczne i czytelne.Pod koniec wieku wczesnoszkolnego reakcje dzieci stajš się coraz mniej wyraziste. Dzieje się to na skutek przebywania w grupie, wspólnej pracy, pełnieniu różnych funkcji w klasie. Stopniowo uczucia młodych uczniów stajš się coraz mniej labilne.Dziecko w wieku wczesnoszkolnym jest w stanie przeżywać trwajšce dłużej stany emocjonalne. Mogš być one negatywne, bšd pozytywne. Jedne hamujš rozwój, a inne mu sprzyjajš. Jeżeli dziecko będzie przez dłuższy czas narażone na negatywne emocje, to wpłynie to niekorzystnie na jego rozwój. Nierzadko przyczynš takiej sytuacji jest zła atmosfera w domu rodzinnym. Dziecko przeżywa wcišż negatywne uczucia i nie może sobie z nimi poradzić.W wieku wczesnoszkolnym zaczynajš się kształtować uczucia wyższe: poznawcze, moralne, estetyczne społeczne. Tworzenie się takich uczuć jest zależne od rozwoju społecznego.Rozwój społeczny definiuje się jako zmiany, które dokonujš się w osobowoci dziecka. Wpływajš na to, że jest ono w stanie konstruktywnie uczestniczyć w życiu społeczeństwa. Proces uspołeczniania zachodzi stopniowo. Bardzo ważna jest umiejętnoć przystosowania się do spełniania okrelonych ról społecznych. Rola społeczna jest definiowana jako zespół zachowań oczekiwanych od jednostki, która działa w okrelonej grupie, w ramach przyjętych przez tę grupę norm. [1]Na rozwój społeczny dziecka wpływajš trzy czynniki:- atmosfera, jaka panuje w domu rodzinnym lub placówce wychowawczej- nauczyciel, jako osoba znaczšca- grupa rówieniczaTe trzy czynniki w różnym stopniu oddziałujš na dziecko. Zmienia się to wraz z wiekiem. Dla uczniów starszych klas większe znaczenie ma grupa rówienicza. W młodszym wieku szkolnym niezwykle ważny dla rozwoju jest nauczyciel. Bywa tak, że dzieci bardziej liczš się z jego zdaniem niż ze zdaniem rodziców.Rola rodziny jest bardzo ważna w procesie rozwoju społecznego. Jeszcze zanim dziecko przekroczy próg szkoły rodzice sš dla niego autorytetem. Sš pierwszymi znaczšcymi osobami w otoczeniu dziecka. Stosunek ucznia do szkoły, nauczycieli, grupy rówieniczej, w dużej mierze zależy od postaw, nawyków zaszczepionych w domu rodzinnym. Pomimo, że dla dzieci bardzo ważny staje się nauczyciel, to w dalszym cišgu rodzina jest istotnym czynnikiem dla rozwoju emocjonalnego.Jeżeli dziecko nie będzie miało wsparcia ze strony rodziny, to bardzo szybko się załamie. Najważniejszš funkcjš rodziny jest zapewnienie pociesze bezpieczeństwa i oparcia uczuciowego w sytuacjach nieznanych, trudnych. W szkole tego typu sytuacje sš częste.Szkoła i nauczyciel także majš ogromny wpływ na dziecko. W szkole uczniowie poznajš okrelonš wiedzę. Zaczynajš kształtować swój wiatopoglšd, okrelone postawy społeczne. Młodzi ludzie przygotowujš się do współżycia i współdziałania w społeczeństwie.Istotne znaczenie dla dziecka ma rodowisko rówienicze. To włanie w nim zdobywa nowe umiejętnoci pod kierunkiem nauczyciela. Uczeń coraz bardziej wcišga się w życie szkoły. Chętnie uczęszcza na zajęcia dodatkowe.E. B. Hurlock wyróżnia następujšce etapy przystosowania społecznego dzieci:1.Okres przejciowyOkres przejciowy przypada przeciętnie na wiek od 6-7 lat do 8-9. W tym czasie tworzš się grupy przelotne, mało liczne. Najczęciej w ich skład wchodzš 2-3 osoby tej samej płci. Inicjatywę w grupie przejmujš po kolei różne dzieci.2. BandaOkoło 8-9 roku życia tworzš się tzw. paczki lub większe bandy. Do utworzenia się paczki przyczynia się chęć bliższego współdziałania z rówienikami. Bandy majš własne systemy wartoci, prawa, obyczaje. Dzieci chętnie do nich przystępujš, gdyż daje im to poczucie pewnego prestiżu społecznego. Czujš się dowartociowane. Sš bardzo lojalne względem swojej bandy.Drugi etap wieku wczesnoszkolnego charakteryzuje się tym, że dzieci majš poczucie, że sš pełnoprawnymi członkami grupy. Znajš reguły, jakie panujš w klasie. Ponadto tacy uczniowie czujš się zależni od grupy, w której przebywajš. Pomiędzy uczniami tworzy się specyficzna wię. Charakterystyczne jest to, że dzieci zaczynajš między sobš rywalizować. To z kolei prowadzi do tego, że chcš się lepiej uczyć.Według Ł. Muszyńskiej wrażliwoć społecznš dziecko osišgnie, gdy spełni następujšce warunki:- będzie się przejmowało, jeżeli koledzy lub samo dziecko będzie le wykonywało swoje obowišzki- będzie chętnie pomagało swojej rodzinie, kolegom- będzie współpracowało z członkami grupy, potrafiło się powięcić, wykazywało inicjatywy- będzie miało okrelonš wiedzę społecznš- będzie miało ukształtowane przekonania, poglšdy- będzie czerpało radoć, jeżeli będzie mogło pomóc swojej grupieDojrzałoć społecznš dzieci osišgajš pod koniec młodszego wieku szkolnego. Muszš jednak mieć zapewnionš prawidłowš opiekę. Metody wychowawcze stosowane przez nauczyciela, czy rodziców powinny być przemylane.Dobre samopoczucie w grupie ma bardzo duże znaczenie dla rozwoju osobowoci dziecka. Uczeń, który funkcjonuje w przyjaznym rodowisku rówieniczym ma wysokš samoocenę. Umiejętnoć dobrej samooceny jest bardzo ważna, gdyż wpływa ona bezporednio na rozwój umysłowy i uczuciowy.Jeżeli uczeń będzie się dobrze porozumiewał z rówienikami i nauczycielem, wówczas jego procesy mylenia będš przebiegały bardzo sprawnie. Tym samym chęć do nauki będzie jeszcze większa. W konsekwencji będzie to miało wpływ na rozwoju osobowoci. Trzeba jednak pamiętać, że długotrwałe konflikty, np. spowodowane złš sytuacja domowš będš niekorzystnie oddziaływać na dziecko i hamować jego rozwój.l. Ogólna charakterystyka rozwoju dzieckaMłodszy wiek szkolny, nazywany także póne dzieciństwo trwa od 7 do 10-12 r. ż. W okresie tym dziecko rozpoczyna naukę w szkole i uczęszcza do klas I-III szkoły podstawowej. Pierwsza klasa szkoły podstawowej bywa traktowana jako etap przejciowy między wiekiem przedszkolnym a szkolnym. Dzieci wstępujšce do szkoły różniš się między sobš nieraz bardzo znacznie, poziom ogólnego rozwoju dzieci oraz stopień ich dojrzałoci do podjęcia nauki w szkole sš bardzo nierówne i zjawisko to obserwuje się w skali wiatowej.O powodzeniu szkolnym dzieci decyduje wiele czynników m.in. dojrzałoć szkolna, ale nie tylko ona. Losy szkolne dziecka zależš również od form i metod pracy dydaktycznej. Znacznš rolę odgrywajš również warunki życia i sposób wychowania, zdrowie oraz wzajemne stosunki z nauczycielem i rówienikami.W okresie pónego dzieciństwa szkoła staje się dla dziecka rodowiskiem, w którym nabywa ono wiele nowych umiejętnoci. Aby sprostać oczekiwaniom szkolnym, dziecko musi osišgnšć odpowiedni poziom dojrzałoci szkolnej.Dojrzałoć szkolna to osišgnięcie przez dziecko takiego stopnia rozwoju umysłowego, emocjonalnego. Społecznego i fizycznego, jaki umożliwia mu udział w życiu szkolnym i opanowanie treci programowych kl. I.Okrelenie dojrzałoć" dotyczy poziomu rozwoju dziecka, natomiast sformułowanie szkolna" pozwala zrozumieć, iż idzie tu o taki poziom rozwoju, który uczyniłby dziecko gotowym do przekroczenia progu szkoły i sprostania stawianym przed nim w szkole zadaniom i obowišzkom. Dojrzałoć szkolna jest wynikiem prawidłowego kierowania rozwojem dziecka w wieku przedszkolnym.Rozpatrujšc gotowoć do nauki, powinnimy wzišć pod uwagę rozwój procesów poznawczych i ruchowych, które umożliwiajš opanowanie podstawowych technik szkolnych jak czytanie, pisanie i liczenie, rozwój społeczny, emocjonalny i fizyczny a także zasób umiejętnoci i wiadomoci, stanowišc podstawę nauki w klasie pierwszej.Dojrzałoć fizyczna wyraża się: dobrš sprawnociš ruchowš, zdrowiem, prawidłowym funkcjonowaniem systemu nerwowego oraz analizatorów, ogólnš aktywnociš ucznia.Dojrzałoć umysłowa wy...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]