SYSTEM POLITYCZNY KANADY, Nauki społeczne, Politologia, Politologia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych
Marta Pachocka: System polityczny Kanady
Autor: Marta Pachocka
03.08.2007.
Kanada to pañstwo zwi±zkowe w północnej czê¶ci Ameryki Północnej, o powierzchni 9 984 670
kilometrów kwadratowych. Obecnie zamieszkuje je około 32 852 800 mieszkañców. [1] Nazwa
kraju pochodzi od słowa kanata, które w dialekcie Huronów i Irokezów oznaczało ,,osadê'' lub
,,wie¶''.
2/3 powierzchni Kanady pokrywa wieczna zmarzlina, za¶ pozostał± 1/3 - bujne lasy. St±d te¿
zdecydowana wiêkszo¶æ mieszkañców osiedla siê w 300-kilometrowym pasie terytorium
biegn±cym wzdłu¿ południowej granicy z USA.
Historia niepodległej Kanady - podobnie jak Belgii - w skali ¶wiatowej jest wzglêdnie krótka.
Oba wspomniane pañstwa stały siê niepodległymi podmiotami prawa miêdzynarodowego
dopiero w XIX wieku, a ich znaczenie rosło na przestrzeni XX wieku. Obecnie nale¿± one do
najlepiej rozwiniêtych demokracji na ¶wiecie, o wysokim poziomie dobrobytu społecznego i
konkurencyjnej gospodarce. Ponadto oba pañstwa wykazuj± liczne podobieñstwa pod
wzglêdem ich rozwi±zañ ustrojowych i wewnêtrznej polityki.
Kanada składa siê z 10 prowincji oraz 3 terytoriów, które prezentuje Tabela 1. Wskazano w
niej odpowiednio nazwê danej jednostki administracyjnej wraz ze stolic± lub kluczowym
o¶rodkiem i jej powierzchniê.
Tabela 1 Podział administracyjny Kanady
Nazwa jednostki Stolica/kluczowy o¶rodek Powierzchnia
(km2) Prowincja Alberta Edmonton 661 848 Prowincja Kolumbia Brytyjska Victoria 944 735
Prowincja Manitoba Winnipeg 647 797 Prowincja Nowa Fundlandia (i Labrador) St. John's 405
212 Prowincja Nowa Szkocja Halifax 55 284 Prowincja Nowy Brunszwik Fredericton 72 908
Prowincja Ontario Toronto 1 076 395 Prowincja Quebek Québec 1 542 056 Prowincja
Saskatchewan Regina 651 036 Prowincja Wyspa Ksiêcia Edwarda Charlottetown 5 660
Terytorium Jukon Whitehorse 482 443 Terytorium Nunavut Iqaluit 2 093 190 Terytoria
dn. 12.07.2007 r.
Narodziny Kanady
Pocz±tki Kanady wi±¿± siê z epok± podbojów kolonialnych, które miały miejsce pocz±wszy od
połowy XV wieku. Historia powstania Kanady jest wypadkow± francuskiego i brytyjskiego
kolonializmu, gdy¿ i Francja, i Wielka Brytania partycypowały w kształtowaniu siê szeroko
rozumianego porz±dku tego pañstwa.
W XVI w. do obszarów dzisiejszej Kanady docierali zarówno Anglicy (John Cabot) jak i
Francuzi, przy czym tych ostatnich nale¿y uznaæ za pionierów podboju wschodnich wybrze¿y
Kraju Klonowego Li¶cia.
Ju¿ w I połowie XVI wieku francuscy podró¿nicy wyprawiali siê do Ameryki Północnej: najpierw
był to Giovanni da Verrazano - Florentczyk na słu¿bie francuskiej - w 1524 roku, a nastêpnie
Jacques Cartier w latach 1534-1535. Równie¿ wyprawy francuskich rybaków w okolice Nowej
Fundlandii mo¿na uznaæ za zapowied¼ przyszłej ekspansji. D±¿eniom kolonizatorskim Francji
silny opór stawiała Hiszpania, która chciała utrzymaæ swój monopol na obszarze obu Ameryk
oraz w mniejszym stopniu - Portugalia. Ponadto, w II połowie XVI wieku wybuchły we Francji
wojny religijnie, które tak¿e zahamowały tymczasowo skuteczn± ekspansjê.
Za symboliczn± datê wła¶ciwej historii francuskiego imperium kolonialnego uznaje siê 27 lipca
1605 roku, kiedy to powstał Port Royal w kolonii Akadia w Ameryce Północnej (dzisiejsza
Utworzono 9 February, 2008, 15:05
psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych
kanadyjska prowincja - Nowa Szkocja). W 1608 roku, Samuel de Champlain zało¿ył miasto
Quebec, które stało siê stolic± rozległej, ale słabo zasiedlonej kolonii Nowa Francja, zwanej
tak¿e Kanad±. De Champlain został pierwszym gubernatorem kolonii. Na skutek licznych
porozumieñ z indiañskim plemionami, [2] Francuzi przejêli kontrolê nad znaczn± czê¶ci±
kontynentu północnoamerykañskiego. Mimo to francuskie osadnictwo ograniczyło siê głównie
do doliny rzeki ¦w. Wawrzyñca.
Nowa Francja rozwijała siê stosunkowo wolno, a ponadto była całkowicie zale¿na od kolejnych
władców francuskich. Monarcha był reprezentowany w kolonii poprzez gubernatora oraz
intendenta. Pierwszy decydował o polityce zagranicznej i wojsku, a w pozostałych kwestiach
konsultował siê z intendentem. Natomiast intendent ju¿ w II połowie XVII w. stał siê
najwa¿niejszym urzêdnikiem kolonii, kieruj±c powołanym w 1663 r. organem wykonawczym -
Rad± Najwy¿sz±. Rada pełniła jednocze¶nie funkcje s±du apelacyjnego.
Słabo rozwiniêta francuska gospodarka oraz niekorzystna polityka imigracyjna sprawiły, i¿
francuskie terytoria nie dorównywały poziomem zaludnienia i rozwoju koloniom brytyjskim. Co
wiêcej, w 1713 roku na mocy pokoju utrechckiego Akadia przeszła w rêce angielskie.
Pocz±wszy od roku 1744 nast±pił okres francuskich wojen kolonialnych z Wielk± Brytani±,
które zakoñczyły siê dopiero w 1815 r. wraz z ostatecznym upadkiem Napoleona Bonaparte.
Konflikty francusko-brytyjskie obejmowały: wojnê o sukcesjê austriack± (1744-1748), wojnê
siedmioletni± (1756-1763), wojnê o niepodległo¶æ Stanów Zjednoczonych (1778-1783), wojny
rewolucyjnej Francji (1793-1802) oraz wojny napoleoñskie (1803-1814 i 1815).
Wojna o sukcesjê austriack±, pomimo pewnych sukcesów w Indiach pod dowództwem
generała guberalnego Josepha François Dupleix’a, nie przyniosła Francji znacz±cych
zmian. Natomiast wojna siedmioletnia spowodowała utratê nie tylko Nowej Francji, ale i
wiêkszo¶ci posiadło¶ci w Indiach Zachodnich. 10 lutego 1763 r. zawarto pokój paryski, na
mocy którego Francja zachowała jedynie Saint-Pierre i Miquelon oraz prawo do połowu u
wybrze¿y Nowej Fundlandii.
Akadiê przekształcono z czasem w brytyjsk± Now± Szkocjê, któr± nastêpnie w 1791 r.
podzielono na: Now± Szkocjê, Nowy Brunszwik i Wyspê Ks. Edwarda. Natomiast Nowa Francja
stała siê koloni± zwan± Quebek, w którym w 1791 r. wyró¿niono Górn± i Doln± Kanadê, czyli
dzisiejsze Ontario i Quebek.
W 1774 roku brytyjski parlament obawiaj±c siê, i¿ Quebek doł±czy do trzynastu zbuntowanych
kolonii, uchwalił Ustawê o Quebeku (Quebec Act). Nadawała ona szczególne uprawnienia
francuskojêzycznej ludno¶ci kolonii. Uznano francuskie prawo w Quebeku, wiarê katolick±,
która dotychczas była dyskryminowana oraz jêzyk francuski. Pocz±wszy od tego momentu
mieszkañcy Quebeku byli podporz±dkowani francuskiemu prawu cywilnemu, mieli prawo
wyboru wyznania, a ko¶ciół rzymskokatolicki wznowił i rozwin±ł swoj± działalno¶æ. Ponadto
jêzyk i kultura francuskie zostały objête specjalnym parasolem ochronnym. Powstało
szkolnictwo w duchu francuskim oraz liczne o¶rodki kulturowe. Na mocy aktu Quebek odzyskał
tak¿e Dolinê Ohio. Ustawa stanowiła pierwsz± Kartê Praw nadan± ludno¶ci Quebeku i
stworzyła jej warunki do zachowania własnej tradycji i kultury. To wpłynêło na wykształcenie
siê w¶ród mieszkañców ówczesnej kolonii brytyjskiej poczucia odrêbno¶ci. Jednocze¶nie
Metropolia osi±gnêła swój cel - Quebek nie wyst±pił przeciwko zwierzchnictwu Wielkiej Brytanii
w dobie wojny o niepodległo¶æ Stanów Zjednoczonych (1775-1783). [3]
Akt Konstytucyjny z 1791 r., wydany w Londynie, wprowadzał w Górnej Kanadzie instytucje
na wzór angielski oraz angielskie prawo, za¶ w Quebeku utrzymywał francuski porz±dek
prawny, ko¶ciół katolicki i system senioralny. Zwierzchnictwo nad prowincjami sprawowali
gubernatorzy, przy których powołano organ ustawodawczy. Najwy¿sz± funkcjê pełnił
gubernator generalny, który koordynował prace gubernatorów prowincji. W latach
dwudziestych i trzydziestych XIX wieku w Ontario i Quebeku pojawiły siê głosy domagaj±ce
Utworzono 9 February, 2008, 15:05
psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych
siê umiarkowanych reform. Poniewa¿ nie udało siê ich osi±gn±æ na drodze parlamentarnej,
doszło do zbrojnych staræ m.in. w Montrealu i Toronto w 1837 r.
Głównym rzecznikiem zmian był Robert Baldwin, umiarkowany reformista z Górnej Kanady.
Jego zdaniem, jedynym sposobem na rozwi±zanie istniej±cych konfliktów było stworzenie
systemu władzy, w którym rz±d byłby odpowiedzialny przed Zgromadzeniem Narodowym, za¶
pozycja gubernatora zostałaby ograniczona do roli reprezentanta Korony Brytyjskiej. W latach
1836-38 Baldwin wielokrotnie przebywał w Londynie staraj±c siê nakłoniæ Rz±d JKM do swoich
propozycji reform. [4] W 1838 r. Metropolia wysłała do Ameryki Północnej nowego
gubernatora generalnego, Johna G. Lambtona, który opracował Raport lorda Durham.
Dokument ten okre¶lał nowy układ stosunków w Brytyjskiej Ameryce Północnej. Oprócz
krytyki niewła¶ciwych praktyk (np. nadu¿yæ w nadaniach ziemskich), postulował on
wprowadzenie ,,systemu opartego na odpowiedzialno¶ci rz±du wobec legislatywy oraz
zjednoczenie dwóch najwa¿niejszych prowincji, Górnej i Dolnej Kanady''. [5]
W 1840 r. Izba Gmin przyjêła Akt Unii, który ustanawiał zjednoczon± prowincjê Kanady od
roku nastêpnego pocz±wszy, wprowadzał jeden urz±d gubernatora wraz z Rad± Wykonawcz±,
powoływał dwuizbowy parlament z mianowan± Rad± Ustawodawcz± i wybieralnym
Zgromadzeniem Narodowym. W 1848 r. w Kanadzie po raz pierwszy powołano do ¿ycia rz±d
oparty na wiêkszo¶ci parlamentarnej, który odpowiadał przed Zgromadzeniem Narodowym.
W 1854 r. utworzono Partiê Liberalno-Konserwatywn± na czele z Johnem A. Macdonaldem,
która d±¿yła m.in. do sekularyzacji ziem ko¶cielnych, zniesienia systemu senioralnego w
Dolnej Kanadzie oraz poprawy relacji francusko-brytyjskich. Opozycyjnym ugrupowaniem był
Czysty Charakter (Clear Grit) George’a Browna, który popierał zachowanie wzorców
brytyjskich i bliskich kontaktów z Metropoli±. W 1858 r. Alexander Tilloch Galt - minister
finansów w gabinecie Macdonalda i Cartiera - zaproponował powołanie konfederacji, ale
dopiero w 1864 r. formalnie zgłoszono w Zgromadzeniu Narodowym projekt utworzenia owej
konfederacji wszystkich kolonii Brytyjskiej Ameryki Północnej lub unii Wschodniej i Zachodniej
Kanady. W wrze¶niu w Charlottetown doszło do spotkania przedstawicieli prowincji nad
Oceanem Atlantyckim, a miesi±c pó¼niej w Quebeku rozpoczêła siê konferencja, na której
obecni byli wszyscy Ojcowie Konfederacji: Macdonald, Galt, Brown, Leonard Tilley i Thomas
D’Arcy McGee. Zaprezentowano dwie koncepcje ustroju:
1. Koncepcja unionistów - popierał j± Macdonald. Kanada miała staæ siê federacj± o ¶cisłych
wiêzach miêdzy prowincjami i z władz± federaln± o szerokich kompetencjach przy znacznym
ograniczeniu uprawnieñ rz±dów prowincjonalnych.
2. Koncepcja federalistów - optowali za ni± Cartier i Mowat. Zakładała ona ustrój konfederacji,
o rozległych uprawnieniach na poziomie prowincji.
Ostatecznie wiêkszo¶æ zebranych odniosła siê przychylnie do pierwszego rozwi±zania, po
pewnych jego modyfikacjach na rzecz zwiêkszenia zakresu autonomii i roli prowincji. Ł±cznie
podczas konferencji opracowano 72 rezolucje, które regulowały status prowincji kanadyjskich i
ustanawiały Dominium Kanady. Kanadyjskie Zgromadzenie Narodowe zatwierdziło projekt, ale
Nowa Fundlandia i Wyspa Ksiêcia Edwarda - odrzuciły go. Nowa Szkocja i Nowy Brunszwik
poparły pomysł. W 1886 r. w Londynie przedstawiciele Ontario, Quebeku, Nowej Szkocji i
Nowego Brunszwiku przyjêły rezolucje z roku 1864. Tym samym stworzyły one Dominium
Kanady.
Ustawê konstytuuj±c± nowe pañstwo uchwaliła 26 lutego brytyjska Izba Lordów, 8 marca Izba
Gmin, za¶ sankcjê królewsk± ustawa uzyskała 29 marca 1867 r. dokument nosił nazwê: Akt
Brytyjskiej Ameryki Północnej (The British North America Act) i wszedł w ¿ycie 1 lipca 1867 r.
okre¶laj±c podstawy ustrojowo-prawne Kanady obowi±zuj±ce ze zmianami do dnia
dzisiejszego. [6] W ten oto sposób parlament brytyjski oktrojował konstytucjê Kanady. U
schyłku XIX w. oraz na przestrzeni XX w. terytorium Kanady podlegało licznym przemianom.
W 1869 r. do konfederacji, która w rzeczywisto¶ci stanowiła realizacjê koncepcji federacyjnej,
doł±czyły Terytoria Północno-Zachodnie, w 1870 - Manitoba, w 1871 - Kolumbia Brytyjska, w
1873 - wyspy ksiêcia Edwarda, w 1905 - Alberta i Saskatchewan oraz w 1949 - Nowa
Utworzono 9 February, 2008, 15:05
psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych
Fundlandia. W 1898 r. z Terytoriów wyodrêbniono Jukon, a w 1999 - Nunavut.
Konstytucjonalizm kanadyjski
Akt konstytucyjny z 1867 roku uwa¿a siê za pierwsz± konstytucjê Kanady, która jednocze¶nie
rozpoczyna oficjaln± historiê konstytucjonalizmu pañstwa. Nie wolno jednak zapominaæ o
innych ¼ródłach konstytucjonalizmu kanadyjskiego tj.:
1. Wcze¶niejszych aktach reguluj±cych ustrój poszczególnych kolonii brytyjskich, które weszły
w skład Kanady
2. Angielskim prawie powszechnym (common law)
3. Konwenansach konstytucyjnych
Pocz±wszy od 1867 r. owe ¼ródła były systematycznie uzupełniane przez kolejne dokumenty i
prawo zwyczajowe. Pewien problem stanowił fakt, i¿ pierwsza konstytucja Kraju Klonowego
Li¶cia przewidziała tylko mo¿liwo¶æ dokonywania zmian w konstytucjach prowincjonalnych,
pomijaj±c szczebel federalnej ustawy zasadniczej.
Podstawowymi zało¿eniami, na jakich opierał siê Akt Brytyjskiej Ameryki Północnej, było
zabezpieczenie interesów prowincji kanadyjskich i Imperium Brytyjskiego oraz umo¿liwienie
ewentualnego wej¶cia do federacji innym koloniom brytyjskim poło¿onym w tym regionie.
Ustrój Kanady (...) miał byæ w zasadzie podobny do ustroju Wielkiej Brytanii. Przyjmuj±c
podział na władzê ustawodawcz±, wykonawcz± i s±downicz±, zrezygnowano z zasady
suwerenno¶ci parlamentu i uznano dopuszczalno¶æ badania przez s±dy zgodno¶ci ustaw
federalnych (tak¿e prowincjonalnych) z konstytucj±. Akt okre¶lał tak¿e uprawnienia władzy
wykonawczej, co miało istotne znaczenie ze wzglêdu na ewentualne interpretacje rozbie¿no¶ci
miêdzy prawem pisanym a common law i brytyjskimi konwenansami konstytucyjnymi.
Rozdział kompetencji pomiêdzy władze federalne a prowincjonalne dokonany został w
specyficzny sposób. Zgodnie z art. 91 w kompetencji organów federacji były sprawy, które nie
zostały zastrze¿one dla władz prowincji. Przyjêto wiêc ,,zasadê domniemania kompetencji
władz federalnych'', a parlament federalny zyskał prawo uchwalania ustaw w celu zapewnienia
,,pokoju, porz±dku i dobrego rz±du Kanady''. [7] Akt konstytucyjny wymieniał tak¿e materie
wspólne dla rz±dów szczebla federalnego i prowincji.
Mimo wzglêdnie jasnego rozgraniczenia uprawnieñ rz±dów poszczególnych szczebli dochodziło
czêsto miêdzy nimi do sporów o kompetencje. Problem ten dotyczył przede wszystkim relacji
władz federalnych i władz Ontario oraz Quebeku, które ro¶ciły sobie prawo do szczególnie
mocnej pozycji i uprzywilejowanego traktowania. Ten stan rzeczy dodatkowo komplikował
brak regulacji, które okre¶lałyby procedurê zmiany konstytucji Kanady. Parlament krajowy był
pozbawiony mo¿liwo¶ci modyfikacji postanowieñ Aktu Brytyjskiej Ameryki Północnej. W tej
sytuacji w praktyce wypracowano cztery podstawowe sposoby zmieniania konstytucji:
1. Orzeczenia s±dowe i wykładnia Komitetu S±dowego Tajnej Rady - ograniczenie: s±dy nie
mogły rozpatrywaæ spraw z własnej inicjatywy
2. Parlament brytyjski na formalny wniosek federalnego parlamentu Kanady przeprowadzał
zmiany w drodze ustaw zwykłych. Statut Westminsterski z 1931 r. stanowił, i¿ ,,¿adna ustawa
parlamentu brytyjskiego nie bêdzie miała mocy prawnej na terytorium dominium, o ile nie
zostanie w niej wyra¼nie stwierdzone, ¿e dane dominium jej za¿±dało i wyraziło zgodê na jej
obowi±zywanie''. [8] Zwyczajowo parlament brytyjski zawsze aprobował zmiany proponowane
przez Kanadê, przy czym miały one głównie charakter techniczny.
3. Moc± ustawy parlamentu brytyjskiego z 1949 r. umo¿liwiono parlamentowi kanadyjskiemu
dokonywaæ zmian w konstytucji w drodze ustaw zwykłych, przy zachowaniu pewnych
ograniczeñ dotycz±cych m.in. nie ingerowania w kompetencje wył±czne prowincji.
4. Dwa dokumenty uchwalone w 1905 r. przez parlament Kanady, które regulowały kwestiê
Alberty i Saskatchewan jako podmiotów kanadyjskiej federacji, stanowiły zarówno federalne
akty konstytucyjne oraz konstytucje nowych prowincji. Tym samym zmiany wprowadzane w
Utworzono 9 February, 2008, 15:05
psz.pl - Portal Spraw Zagranicznych
tych dokumentach rozumianych jako konstytucje prowincji, oddolnie modyfikowały ustawê
zasadnicz± pañstwa.
5. Artykuł 146 Aktu przewidywał zmiany poprzez Imperial Orders in Council, które przyczyniły
siê do wł±czenie do Kanady Wyspy Ks. Edwarda, Kolumbii Brytyjskiej, Ziemi Ruperta i
Terytoriów Północno-Zachodnich.
W historii kanadyjskiego konstytucjonalizmu, podobnie jak w Wielkiej Brytanii, du¿± rolê
odgrywaj± te¿ konwenanse. Ich pierwotnym ¼ródłem była oczywi¶cie Metropolia, z której
płynêły wszelakie wzorce w tej materii. Naruszenie konwenansu konstytucyjnego jest
uznawane za posuniêcie niekonstytucyjne, nawet je¶li jest legalne w ¶wietle prawa. Za
przykład omawianych konwenansów mo¿e tu posłu¿yæ zasada politycznej odpowiedzialno¶ci
rz±du przed parlamentem, zgodnie z któr± gabinet podaje siê do dymisji w przypadku utraty
zaufania wiêkszo¶ci członków w Izbie Gmin. Na konwenansie opiera siê tak¿e instytucja
premiera i rz±du, ich powoływanie i funkcjonowanie, a tak¿e zagadnienia dotycz±ce
organizacji i pracy s±downictwa.
Znamienn± cech± kanadyjskiego porz±dku konstytucyjnego jest jego zło¿ono¶æ i problem
relacji pomiêdzy władz± brytyjsk±, władz± federaln± i władz± prowincji. Wzglêdnie sprawne
współdziałanie rz±dz±cych na wszystkich trzech poziomach zostało wypracowane na
przestrzeni lat. Na przełomie XIX i XX w. przyjêło siê my¶lenie, ¿e zmiany konstytucyjne w
federacji powinny nastêpowaæ w oparciu o umowy lub ugody rz±du kanadyjskiego z rz±dami
wszystkich lub wiêkszo¶ci prowincji. W ten sposób narodził siê federalizm kooperatywny, który
zakłada współpracê władz federalnych i prowincjonalnych w kluczowych kwestiach
(gospodarczych, socjalnych itp.).
Federalizm kooperatywny rozwin±ł siê za spraw± opublikowania raportu Królewskiej Komisji
Stosunków Dominium - Prowincje w latach piêædziesi±tych, a dzieli siê go na:
• Federalizm poł±czony
• Federalizm konsultatywny
Z chwil± przyjêcia pierwszej konstytucji w 1867 rz±d kanadyjski stopniowo d±¿ył do
uniezale¿niania Kanady od Metropolii. Wzmocnienie pozycji pañstwa miało przynie¶æ wiêkszy
zakres samodzielno¶ci. Proces ten przebiegał dwutorowo:
a. Wymiar zewnêtrzny - odciêcie siê od linii brytyjskiej polityki zagranicznej:
• 1919 - Kanada wyst±piła jako podmiot prawa miêdzynarodowego na konferencji w
Wersalu
• 1923 - Kanada zawarła samodzielnie traktat z USA
• 1926 - Konferencja Imperialna nt. dominiów Wielkiej Brytanii
• 1931 - Statut Westminsterski (powstała Brytyjska Wspólnota Narodowców + przestało
obowi±zywaæ prawo kolonialne z 1865 r.)
b. Wymiar wewnêtrzny - ,,Debata nad uojczy¼nieniem konstytucji'' (The Patriation Debate),
czyli ,,kanadyzacja'' pierwszej konstytucji poprzez dyskusje w latach 1926-1982 w ramach
konferencji konstytucyjnych, które miały miejsce odpowiednio w: 1927, 31, 35, 35-36, 49,
50, 60-61, 64, 68-71, 75-77, 78-79, 80, 80-81, 81-82.
Podczas konferencji w Victorii w 1971 r. premierzy rz±dów prowincjonalnych otrzymali projekt
Kanadyjskiej Karty Konstytucyjnej odnosz±cej siê do praw i wolno¶ci obywatelskich. Siedem
lat pó¼niej premier Kanady P.E. Trudeau przedstawił w Izbie Gmin Projekt zmiany konstytucji
(Constitutional Amendment Bill). 8 marca 1981 r. brytyjska Izba Gmin przyjêła nowy Akt
Konstytucyjny, czyli Akt Kanady z 1982 r. Podobnie uczyniła Izba Lordów w dniu 25 marca.
El¿bieta II poparła Akt, który 17 kwietnia 1982 r. w Ottawie został podpisany przez brytyjska
królow± podczas uroczysto¶ci proklamacji. Tym samym działo kanadyzacji konstytucji
zakoñczyło siê sukcesem. Po 1982 r. wprowadzono nastêpuj±ce poprawki do Konstytucji:
1. Nowelizacja z 1983 r. - dotyczyła praw rdzennej ludno¶ci Kanady
2. Nowelizacja z 1987 r. (Newfoundland Act) - odnosiła siê do szkół wyznaniowych w Nowej
Fundlandii
Utworzono 9 February, 2008, 15:05
[ Pobierz całość w formacie PDF ]