Saletra , PIROTECHNIKA
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
<><Proch czarny i saletra z cukremWiększoć młodych pirotechników zaczynało swoje dowiadczenie z pirotechnikš włanie od "mieszanki" saletry z cukrem. Każdy ma swojš udoskonalonš recepturę na mieszankę, choć i tak nawet najlepsza nigdy nie zastšpi wykonywanego od wielu wieków prochu czarnego. Na tej stronie dowiesz się prawie wszystkiego na temat mieszanek saletry i prochu czarnego.Saletra, o której jest mowa, to zwišzek o nazwie azotan potasu (KNO3). Jest to biały proszek bardzo dobrze rozpuszczalny w wodzie. Saletra potasowa jest utleniaczem (dostarcza tlen do spalania), a pozostałe skladniki mieszanek to reduktory (pobierajš tlen do spalania). Mieszanki saletry nie potrzebujš więc do spalania tlenu atmosferycznego i można je zamykać w szczelnych pojemnikach. Saletra jest podstawowym składnikiem wszystkich mieszanek, z prochem czarnym włšcznie. Można jš kupić w sklepach spożywczych (saletra do mięsa) lub w sklepach z nawozami (trzeba pamiętać, że chodzi konkretnie o saletrę potasowš, a nie innš). Ze względu na właciwoci higroskopijne saletry potasowej (chłonie wodę z powietrza), wszystkie mieszanki należy przechowywać w szczelnie zamkniętych pojemnikach.Mieszanki saletry z cukrem:Najpopularniesze sš dwie mieszanki: saletra z cukrem (normalnym krystalicznym) oraz saletra z cukrem pudrem. Generalnie dobrze się spalajš mieszanki 1:1 choć efekt spalania można przyszybszyć. W przypadku mieszanek saletry z cukrem pudrem stosunek (objętociowy, a nie wagowy) saletry do cukru wynosi 4:3, a przy mieszankach ze zwykłym cukrem 3:4 (odwrotnie). Mieszanka saletry z cukrem pali się jasnofioletowym płomieniem, emitujšc przy tym duże iloci białego dymu. Jest ona wrażliwa na temperaturę, samozapłon następuje w temperaturze 210 C. Najlepiej więc podpalać takš mieszankę czym żarzšcym się, najczęciej jest to zapałka z jeszcze palšcš się siarkš. Można również mieszankę zapalić płomieniem, ale wymaga to więcej czasu.Do przygotowanej mieszanki można dodawać różne inne zwišzki, które zmieniš jej parametry. Dodatki najlepiej stosować do mieszanek saletry z cukrem pudrem. Majš one większš zawartoć saletry (utleniacz), a większoć dodatków to reduktory. Dodanie małej iloci etanolu (denaturatu) spowoduje wzrost temperatury spalania (ok. 1000 C). Spirytusu należy dodać tyle, aby mieszanka była wilgotna, o zwartej konsystencji pozwalajšcej ulepić z niej trwałš babkę. Aby zwiększyć iskrzenie (efekt szczególnie prezentuje się w nocy) do mieszanki należy dodać zmielony węgiel drzewny. Ciekawy efekt można również uzyskać dodajšc opiłki różnych metali (aluminium, cynk, żelazo, mied).Oto jak wyglšda spalanie mieszanki saletry z cukrem:Spalany jest wężyk długoci 20cm i szerokoci 3cm.Pierwsze zdjęcie przedstawia moment zaraz po zapaleniu.Drugie to już rozpalona mieszankaNa trzecim widać apogeum spalania.Po spalonej mieszance pozostaje czarny lad, jest to węgiel z cukru.Spalana była mieszanka o stosunku objetociowym saletry do cukru 2:3,a więc w nadmiarze cukru, co widać jako czarnš pozostałoć po spalaniuProch czarny:Dla wielu saletra z cukrem to dopiero poczštek. Następnym etapem jest proch czarny, zwany czasem strzelniczym, lub dymnym. Proch czarny jest najstarszym materiałem pseudo-wybuchowym, przez wiele wieków używano go do celów militarnych i pirotechnicznych. Jest to kolejna mieszanka zawierajšca saletrę potasowš. Warto wspomnieć, że proch czarny tak naprawdę nie jest materiałem wybuchowym, a jedynie inicjujšcym. Niezamknięty w żadnym pojemniku spali siw tak jak saletra z cukrem, tylko że szybciej. Dopiero w zamkniętym pojemniku nabiera właciwoci detonacyjnych.Proch czarny jest to mieszanina trzech substancji. Stosunek wagowy!!! to: 75% saletra potasowa, 15% węgiel drzewny, 10% siarka (jeżeli nie dysponujesz w miarę dokładnš wagš możesz zaryzykować odmierzenie składników objętociowo: saletra 55%, węgiel 25%, siarka 20%, składniki muszš być ubite. Nie jest to jednak metoda dokładna, polecam odmierzanie stosunkiem wagowym). Wszystkie te substancje muszš być zmielone na pył (nie może to być proszek jak w przypadku saletry z cukrem). Po dokładnym odważeniu wszystkich składników, należy je dokładnie zmieszać w dużym pojemniku. Idealne zmieszanie jest warunkiem dobrego spalania się prochu. Powstała ciemnoszara mieszanka prochowa pali się szybciej niż saletra z cukrem, ale nie jest to jeszcze proch czarny. Do tej mieszanki trzeba jeszcze dodać izopropanolu (ewentualnie spirutusu lub w ostatecznoci wody destylowanej). Dolać tego trzeba tyle, aby cała mieszanka miała konsystencję gęstego błota. Wszystko należy znowu dokładnie wymieszać (można mikserem z końcówkami do ciasta). Gotowš mieszankę trzeba umiecić w szerokim pojemniku, tak aby gruboć warstwy mieszanki nie przekraczała 1 cm. W lecie taka mieszankę suszy się na słońcu, w zimie można suszyć na grzejniku. Szuszyć należy przynajmniej 2 dni. Tego procesu nie wolno przypieszać dodatkowym ogrzewaniem, gdyż może to spowodować zapłon. Proch będzie miał swoje właciwoci jeżeli będzie idealnie suchy. Gotowy, jeszcze ciepły proch trzeba umiecić w szczelnym pojemniku (słoik szklany).Oto jak wyglšda spalanie prochu czarnego:Zastosowania:Mieszanki saletry z cukrem, ze względu na łatwoć ich wykonania, stosuje się do tych rzeczy, które wymagajš dużo mieszanki:- podziemne wulkany - dołek z mieszankš zasypany piaskiem zaraz po zapaleniu- dezodoranty - napełnione do 30-50% przez małš dziurkę (3-4mm), mogš polecieć albo wybuchnšć, albo i to i to- lonty - często stosuje się kilkunasto-centymetrowy wężyk z mieszanki do podpalenia, można wtedy uciec od miejsca detonacji- bšczki/szczury - z kapsla po wódce wyjmuje się kartonik, wsypuje mieszankę, zakłada kartonik i zagina. Z przodu robi się dziurkę szerokoci zapałki (do podpalnia), a po podpaleniu wyrzuca się w górę. Z boku można zrobić dodatkowš małš dziurkę (do 1mm) jako efekt specjalnyProch czarny, jako że jest trudniejszy do wytworzenia, stosuje się go bardziej oszczędnie, praktycznie tylko do rakiet.- rakiety - lekkš rurkę (aluminiowš) wypełnia się prochem i szczelnie zamyka z jednej strony, a z drugiej pozostawia dziurkę na podpalenie i odpływ spalin. Szerokoć dziurki ma kluczowe znaczenie i zalerzy od wielkoci rakiety i jakoci prochu. Za duża dziurka (lub za duża masa) spowoduje, że rakieta nie poleci, a za mała dziurka spowoduje wybuch rakiety. Właciwš szerokoć trzeba dobrać dowiadczalnie.- słoik - jak widać na zdjęciu wyżej, wyglšda całkiem efektownie, szczególnie w nocy. Do możliwie małego słoika wsypuje się ok. 5 mm prochu (czym więcej tym lepiej) i podpala proch za porednictwem długiego lontu, aby móc odejć na bezpieczn odległoć. Słoik się rozprynie tworzšc mały fireball.Możliwoci jest oczywicie więcej.MYZLAB Š 2001Biała Podlaska 17.06.2001
[ Pobierz całość w formacie PDF ]